Download Kurdish Fonts : Ali-Web - Ali-K-Alwand - Ali-K-Sahifa -Unikurd

HOME

       

73 كيلؤبايت

PDF

نوسخةي

       
   

سولَتاني ثيرؤزي نووسةر.. نووسةري مةسينةهةلَطري سولَتان
فازلَ قةرةداغي

كيَ بةرثرسة لة طةندةلَكردني رؤشنبيريء تويَذي نووسةرانء رؤذنامةنووسان؟ زانياريية هةرة سادةكة ثيَمان دةلَيَت كة نةك تةنها لة كوردستاندا بةلَكو لةهةموو ولآتاني ناوضةكة موغامةرةيةكي طةورةية نووسةر شتيَك بلَيَت دةسةلآت نيطةران بكات. لةم كونةشةوة طةندةلَكردنةكة دزة دةكات. بة قةسيدةيةك وةسفي بالَندةيةك بكة هيض روونادات بةلآم ئةو هيضة دةبيَتة شتيَك ئةطةر ديَرِيَك شيعر دذي سولَتان بنووسي، شتةكةش طةورة دةبيَت ئةطةر سولَتانةكة لة ضيني بوونةوةرة ثيرؤزةكان بيَت.

    

نة نووسةرو نة دةورةكةي ديارو ئاشكرا دةبن تا دةوري دةسةلآت دياري نةكريَت. لةم حالَةتةي ئيَستاشماندا ضةند سولَتان بةرزتر راطيرا ثيَويستة نووسةر هيَندةي ئةوة ريسوا بيَت، كاتيَكيش سولَتان بووة بوونةوةريَكي ثيرؤز ريسوايي نووسةر بةركةمالَ دةبيَت.

سولَتان هةموو شتةكاني لةدةستي خؤيدا هيَشتؤتةوة، بة ذيانء ناني نووسةرةوة، نووسةريش لةنيَوان دوو ئاطري ضاوليَسووركردنةوةء نانبرِانداية. سولَتان حةزي بة ستايشةو رقي لة رةخنةية، لةمةشةوة ثةيوةندييةكة لة ثةيوةنديي نيَوان دةسةلآتء هاوولآتييةكي ضالاكةوة دةردةضيَتء شيَوةيةكي تر وةردةطريَت: يان هةرِةشةو طورِةشةو يان موقاوةلاتء هانيَء بيَنة.

لاتان سةير نةبيَت ئةطةر ببيستن كة لةو دةظةرةي تري كوردستاندا ثاسةواني تايبةتي بةرثرسيَك بة مةسينةيةكةوة بؤ سةر ئاو بةدواي ئاغاكةيدا دةرِوات. ئةمة ديمةنيَكة تةنها يةك جارو دوو جار نةبينراوة. مةسينةهةلَطرتن لة حالَةتيَكي تاكةوة بؤ ناو فةزايةكي طةورةتر كيَش دةكريَتء دةبيَتة كةلتوور، بةرجةستةبوونيَكي ئةو كةلتوورةش لةجيهاني رؤشنبيريدا لةسةردةستي (دةسةلآت)ء (مةسينةهةلَطر) دةبينريَت.

ديارة ئةمة ريسواييةو ديارة ضارةسةري ثيَويستة، ئةو ضارةسةرةش لة دوو شتدا خؤي دةبينيَتةوة: ناني دةمي رؤشنبير لة دةستي سولَتاندا نةبيَت، دووةميش رؤشنبير رزطاري بيَت لة نةبووني ريَزي خؤي لة خؤي. ئينجا ديارة ئةمة ضارةسةر نيية بةلَكو شؤرِشة؛ شؤرِشي رؤشنبير بةسةر خؤيداو شؤرِشي بةسةر بةثيرؤزراطرتني دةسةلآت. بةلآم ئةم ضارةسةرة ضةند لةسةر كاغةز ئاسانة جيَبةجيَكردني سةد قات طرانة. شؤرِش بؤ خؤي ثرؤذةيةكي طةورةو سةختة، هةر وةكو هةموو شؤرِشيَكيش دةبيَت ثيَداويستييةكان دابين بكريَن. لةبةر ئةوةش كة ئةم ثرؤذةية لة يةك وتارو دة وتار طةورةترة، هيَندة ليَرةدا بةسة بةشيَوةيةكي بةرجستة ئةو نةخؤشيية بخةمة روو كة ذمارةيةك نووسةر طيرؤدةينء كة وتم بريتيية لة نةبووني ريَزي خؤ بؤ خؤ.(تكاية تيَبينييةكةي خوارةوة بخويَنةرةوة).

لة ذمارةيةكي ثيَشووي هاولآتيدا (ذمارة 234لة 27/7/2005، ل15) بابةتيَكم نووسيبوو بةناونيشاني (با مةسعوود بارزاني دةست لة سةرؤكايةتيي هةريَم هةلَبطريَت). بةر لةبلآوبوونةوةي باسةكة ديارو ئاسايي بوو لام كةسانيَكي وابةستةي ثارتي تووشي هةلَضوون بن، وةلآمدانةوةش هةروا شتيَكي ئاساييء ضاوةرِوانكراو بوو، لةوةش زياتر ئةوة ضاوةرِوانكراو بوو وةلآمةكان رةطيَكي شيَتييان ثيَوة ديار بيَت. ئةوة بوو لة ذمارةي دواتري هةمان رؤذنامةدا دوو وةلآم بلآوكرانةوة.

باسي تةنها يةكيَكيان دةكةمء دةيكةمة نموونة. (رةئووف رةباتي) ئةم ناوونيشانةي نووسيوة:(فازلَ قةرةداغي ئيمزاي كردووة.. يان تةثوتؤز..!)،. بيَ موبالةغة، ئةو وةلآمةم خويَندةوةو تيَر ثيَكةنيم، مالَئاوا خؤت بي! كةم نووسين هيندةي ئةوةي تؤ ئاوا دةمخاتة ثيَكةنين.. طويَ لة وشةو تةعبيرةكاني بطرن تا بزانن باسي ض جانةوةريَك دةكات:

*(نووسينةكة)دةضيَتة خانةي ورِيَنةنووسينيَكي بيَ ميتؤدو بيرورِايةكي ئالَؤزو نامةوزوعيء بيَ بةلَطةوة..

*لةثيَناوي بةرطريكردن لة طوتاري تيرؤرو ئسولَيةتء وةهمي ئاينيء هةلَضووني دةروونيء ئارِاستةي ناعةقلآنيدا..

*بةثيَي وردبوونةوة لة بةرهةمة كرضوكالَةكاني فازلَ..

*فازلَ يةكيَكة لةو كائينة سةيرو عةجايبانةي كة ئةنتي بيرورِاو ئايدياي مرؤظدؤستيء سيستةمي ديموكراسيء مافء ئازاديية مةدةنيء شارستانيء ثيَشكةوتنخوازةكانة لة جيهاني مؤديَرني ئةمرِؤدا..

*نةك وةك تيَرِوانيني كؤلكة خويَندةوارو واعيزيَكي وةك فازلَ..

*ئيدي فازلَ بؤ وا دووضاري هيستيريا بووةو لةسةر قووندانء مرؤظ كوشتني شيَخ زاناو باندة قووندةرةكةي ئيمزامان بؤ دةكات بؤ دةست لةكار كيَشانةوةي سةرؤك بارزاني..

*ليَرةدا تيَدةطةين كة فازلَ ضةند كالَفامء نةزانة..

*فازلَ(..) زؤر مونافيقانةو زؤر زؤلآنة ويستوويةتي..

*ئا ئةمةية مةنتقي ئاذاوةطيَرِيء فسقء فةساد، ئا ئةمةية ئاطري ذيَر كاو خواي تيَكدانء تةفرةقةو ناتةبايي ريزةكانمان..

*ئةمةية تيَرِوانيني دؤطماو ئسولَيةت..

*ئةمةية هةلثةرستء نةبووني هيض ويذدانيَكي زيندوو و هيض راستيء دروستييةك..

*ئةي نا ئافةرين فازلَ..! بةرِاستي سةلماندت كة تؤ ض مةعدةنيَكي ذةنطاويء ض رةطةزيَكي بيَ بارو بيَ هةلَويَستيء هةرطيز تؤو هاوكوفةكانت خودان بيرورِاي مرؤظ دؤستيء فكري جوانء حةقيقةت نين.. بةلآ ليَتان دات..!

ئةمة بةشيَكي وشةو تةعبيرةكاني ئةو كةسةن، ثيَويستيش ناكات ديفاع لةخؤم بكةم ضونكة نةك تةنها خؤم بةلَكو هيض كةسيَكي تر ناطرنةوة لةبةرئةوةي ئةوانة وةسفي جانةوةريَكن كة نازانين هةية يان نييةو ئةطةر هةية شكلَي ضؤنة. سةرجةم نووسينةكةش جطةلةوةي نيشانةي هةلَضوونيَكة تا ثلةي بوون بة هةلَم، هةروةها نيشانةي بيَدةسةلآتييةكي طةورةية تا ئةو رادةيةي نووسةر لةكؤتاييدا دوعايةكي ثيريَذنانة دةكات: ((بةلآ ليَتان دات..!))، شيَوازي دةربرِيني نووسةرو دووبارةكردنةوة وشةي ((باندة قووندةرةكة)) لةياد نةكةين كة ديارة ئةم جؤرة تةعبيرانة هاوبةشن لةنيَوان ئةو باندةو نووسةرةكة!

مةبةستي نووسةريش لة نووسينةكةيةوة ديارة؛ نووسةر ئةوةي ثيَناخؤش بووة كة لةجياتي بةثيرؤزراطرتني مةسعوود بارزاني برِوام بة ئةهليةتي نةبووة لة وةرطرتنء راثةرِاندني ثؤستي سةرؤكايةتيي هةريَم، بؤية لةجياتي وةلآمدانةوةي ئةو شتانة بازيان بةسةردا دةدات. جطةلةوةش تةثوتؤزي توورِةييةكةي نةيهيَشتووة لةو شتانةي نووسيومن تيَبطات، بؤ نموونة كة باسي ثاشام كردووة كابرا دةلَيَت((هةرطيز جةنابي سةرؤك بارزاني خؤي بة ثاشا نةزانيوة)) ئةمة لةكاتيَكدا بؤتة شتيَكي زانراو لاي كةساني سادة كة لةم ولآتانةدا ((سةرؤكةكان)) لة ثاشاكان (بةواتاي ثاشا كؤنةكان) جياناكريَنةوة. يان كة باسي مةرجة قورسةكاني بارزانيم كردووةو ضؤن بوونة هؤي دواكةوتني ثيَكهيَناني حكومةتء ئيفليجكردني ثةرلةمانء كردني كورد بة بابةتي ثيَكةنين كابرا دةنووسيَت: فازلَ دةلَيَت ثارتيء بارزاني ياساي سةرؤكايةتيي هةريَميان فةرزكردووة! ئينجا دةنووسيت: ياساي سةرؤكايةتي ثاش ضةندين ئالَوطؤرِي بيرورِا جياوازةكانء ثاش هةلَسةنطاندنيَكي زانستيء ياساييء ثاش طفتوطؤيةكي تيَرو تةسةلي ثرِ لة قةيران..تاد بةتيَكرِاي دةنط ثةسةند كرا.

ئةوةشم نووسيبوو كة ضاوةرِيَ بووين ثارتيء سةرؤكةكةي بلَيَن راستة تاقمةكةي شيَخ زانا ثةيوةندييان بةوانةوة هةبووةو ضاوةرِيَي هةلَويَستيان بووين لةمةرِ دزةكردنيان بؤ ناو دةزطا ئةمنييةكان بةلآم نةك هةر بةلاي تيؤري دزةكردنةوة نةضوون بةلَكو لةوة زياتر لةسةر بيَطةرديي خؤيان سووربوون. ثرسيار لة دةوري ثارتي لةو مةسةلةية كة هةموو هاولآتييةكي وردبين دةيكات بيَ وةلآم ماوةتةوةو لةجياتي وةلآم ئةو برادةرة بة مةنتقي طيَرِي((ئةوةي لةطةلَ ئيَمة نيية دذ بة ئيَمةية)) لة شتةكان تيَدةطاتء ثرسيارةكة بة ديفاعكردن لةو تاقمة ناودةبات، نةك ئةو نووسينةشم بةلَكو هةر كةس ثرسياريَك لةم جؤرة بكاتء طومانيَك لةم شيَوةية دةرببرِيَت بة ديفاعكةري دةزانن، تةنانةت كةسمان بيستووة راستةوخؤ ئيدانةي كارةكاني ئةو تاقمةي كردووةو نارِاستةخؤ ويستوويةتي بلَيَت ئةو تاقمة كاريان بؤ ثارتي كردووة كةضي قسةكاني بة ديفاعكردن لة تاقمةكة ليَكدةدريَتةوة. بةو مةنتقة ثيَويستة هةموو دةمةكان دابخريَن ضونكة قسةي لةو جؤرة بيَطةرديي حزب ليَلَ دةكات.

من دةميَكة شارةزاي مةنتقي هةلَطيَرِانةوةي شتةكان بووم. كاتي خؤي كة سةرنووسةري رؤذنامةي ريَطاي يةكبوون بوومء لةميانةي وةلآمدانةوةي قسةكاني بةرثرسيَكي ئيعلاميي ثارتي كة زؤر داكؤكيي لة عةلمانيةت كردبوو نووسيبووم: ((مةلا مستةفا باوةرِى بةدامةزراندنى حكومةتيَكى كوردى هةبوو كة بةثيَي شةرع حوكم بكاتء خةلَكى ديندار لةبةر ئةمة شويَنى بارزانى كةوتبوون وةك ضؤن هةرلةبةر ئةوةش نةفرةتيان لةكةسانى تر كرد.. ئايا بارزانى لةسةر هةلَة بوو يان ئةمة لادانة لة رِيَبازةكةى؟))، لةجياتي وةلآمي ئةو ثرسيارة راستةوخؤ و ساكارةش بابةتيَك لة طولآندا بلآوكرايةوة بة ناوونيشانيَك لةم جؤرة: ريَطاي يةكبوون سووكايةتي بة ثيرؤزيية نةتةوةييةكان دةكات!

جطةلةوةش كةسيَك بةناوي خوازراوي (عةبدولَلآ) وةلآميَكي توندي دايةوة بةلآم لة وةلآمي خؤمدا هةمان ثرسيارم كردةوةو نووسيم: ((.. بؤ ئةوةى (عةبدولَلآ) خؤى لةو ثرسيارة بدزيَتةوة: ئايا بارزانى عةلمانى بووة يا نا؟ ئةطةر عةلمانى نةبووة ئايا لةسةر هةلَة بوو كة عةلمانى نةبوو؟ تا سةد جاريش ئةم موناقةشةية بكريَت من ئةو ثرسيارة هةر دووبارة دةكةمةوة تا وةلآميَكم دةست دةكةويَت لةو جؤرة نووسةرانة..))..(بةم نووسينةي ئيَستاش بووة جاري سيَيةمي موناقةشة، هيَشتا نةوةدوحةوت جارم ماوة).

بينيتان؟ بةردةوام خؤلادان لة وةلآمء ثةنابردن بؤ قسةي ناشيرينء هةلَطيَرِانةوةي شتةكان. طومان نيية ثاش بلآوبوونةوةي ئةم نووسينةشم كةسيَك بة هةمان شيَوة وةلآمبداتةوة. بةلآم بة حةماسةتي ئةمانة مةخةلَةتيَن ضونكة بة تةجروبةي خؤم بؤم دةركةوتووة كة دلَطةرمترين نووسةري ناو ثارتي بةزؤري ئةوانةن كة رابوردوويان ثاك نييةو دةيانةويَت وسلَي خؤيان دةربكةن، هةروةها ئةوانةي خةلفيةتة فيكريء حزبيية كؤنةكةيان زؤر لةثارتي جياوازة، هةموو ئةمانة موزايةدةي ثارتيَتي بةسةر ئةو نووسةرانة دةكةن كة لةكؤنةوة ثارتينء منةتيان بة كةس نييةو دةتوانن موناقةشةي سةرووتري خؤيان بكةن.

ئةو باسانة تةنها يةك ضيرؤكن لةناو ئةو شتة جةوهةرييةي ليَرةدا مةبةستمة: ((ثيرؤزيي سةركردة)). ئةو رةئووفة نةيتوانيوة توخني ئةو رستةيةي نووسيومة بكةويَت((ثارتي دةسةلآتةكةي لةسةر ئةو ئةفسانةية دامةزراندووة كة سةركردة هةلَة ناكات))، هيض كةسيَكيش لةجؤري ئةو تواناي ئةوةي نيية ضونكة ئةطةر بلَيَت وا نيية دةبيَت هةنطاوي دووةممان ثيشان بدات بةوةي بلَيَت سةركردة لةم شتةو لةو شتةدا هةلَةي كردووة، بةلآم ئةمة كوفري طةورةية! نةك تةنها ئةو كوفرةش ناكريَت بةلَكو جةزبةو ئيمان دةطةنة حةوتةمين تةبةقي ئاسمان:

*سةرؤك بارزاني هةميشة برِواي بة مةنتقي عةقلَء فةلسةفةي بيرورِاي جياوازو ثلوراليزمء ديموكراسي هةبووة.

*ثرسء راو راويذكاري هةميشة يةكيَك بووة لة خةسلةتء سيماو سروشتة جوانةكاني جةنابي بارزاني.

*بارزاني زؤر باش لة دنياي سةردةم تيَطةشتووة..

*كةسايةتييةكي ديموكراسيخوازو سةركردةيةكي خؤبةخشي وةك بارزاني..

*سةرؤك بارزاني هةميشة هةلَويَستي شةرةفمةندانةو بيروراي مرؤظدؤستي هةبووة.

جةزبةو ئيمان، راست بن يان هةلَبةستراو، لةكؤتاييدا لةلايةن سولَتانةوة ثاداشت دةكريَن!

رؤشنبيرو سولَتان ثةيوةندييةكي ثتةويان ثيَكةوة هةية، ئةو ثةيوةندييةش هيَندة سادةو ئاشكراو زانراوة بةكورتي باس بكريَت باشةو هةر دريَذةدان بة باسكردني شتيَكي زيادةية. لةبةر ئةوةش كة وشةي رؤشنبير برِيَكي زؤري ستايشي تيَداية مةيدانةكة تةسكتر دةكةمةوةو تايبةتي دةكةم بة نووسةر، نووسةريش وةك دةزانين مةرج نيية رؤشنبير بيَت وةك ضؤن مةرج نيية رؤشنبير نووسةر بيَت.

نة نووسةرو نة دةورةكةي ديارو ئاشكرا دةبن تا دةوري دةسةلآت دياري نةكريَت. لةم حالَةتةي ئيَستاشماندا ضةند سولَتان بةرزتر راطيرا ثيَويستة نووسةر هيَندةي ئةوة ريسوا بيَت، كاتيَكيش سولَتان بووة بوونةوةريَكي ثيرؤز ريسوايي نووسةر بةركةمالَ دةبيَت. بيَطومان نووسةر هةية ريسوايي بؤ خؤي قبوولَ ناكات بةلآم بةشي ئةو نووسةرة ضاوسوورليَكردنةوةية، بةلاي كةميشةوة مةحرووم كردنة لة بةخشندةيي سولَتان. ديارة ئةمة طوناهي سولَتانة كة هاوكيَشةكة وا قؤرِ دةرضيَت بةلآم نووسةر خؤي بةشةكةي تري طوناهةكة هةلَدةطريَت ضونكة بةو موقاوةلةية رازي بووة. تاواني طةورةي نووسةريش ئةو كاتة بةدي دةكريَت كة دةبيَتة مةسينةهةلَطر.

وةك وتم ثةيوةنديي سولَتانء نووسةر زؤر سادةو ئاشكرايةو شتيَكي زيادةية لةسةري برِؤين، ئةوةي دواي ئةوة طرنطة ئةوةية نووسةر بيَ خؤخةلَةتاندن تةماشايةكي خؤي بكاتء بزانيَت لةكويَدا راوةستاوة. رةنطة بؤي نةكريَت لايةني ئابووريي خؤي ضاك بكات تا ضاوي لة دةستي سولَتان نةبيَت، رةنطة نةتوانيَت بويَرانة بنووسيَت، بةلآم لةكؤتاييدا دةتوانيَت يةك شت بكات: ريَز بؤ خؤي بهيَلَيَتةوة. بيَطومان باجي ئةو ريَزة دةدات بةلآم باجةكة ضةند زؤر بيَت هةر كةمة. ئيختياريش بةدةستي خؤيةتي، تا ئةو ئيختيارةش دةكات سةدو يةك مةسينةهةلَطر لةرِيزدان بة زماني جويَنء هةلَطيَرِانةوةي شتةكان وةلآم بدةنةوة، ضاري ئةمانة ناكريَن تةنها ئةوة نةبيَ لةجياتي دوعاي ثيرةذنانةي (بةلآ ليَتان بدات) دوعايةكي تريان بؤ بكةين: هةر بذين بؤ سولَتان.. لكم دينكم ولي دين، سوثاسيَكيش قةرزارمي كة دةرفةتم بؤ رةخساندي سولآتان خةلآتت بكات.

تيَبيني: 1-داواي ليَبوردن لة نووسةران دةكةم ئةطةر ئةو رةئووفةم خستبيَتة ريزي نووسةران. ئةم بابةتةم كاتيَك نووسي كة وام زانيبوو نووسةريَكي ثارتي بة ناوي خوازراوةوة ئةوةي نووسيوة بةلآم دوايي زانيم ئةو رةئووفة بةرثرسي راطةياندني لقي ضواري ثارتيية، نةشمويست دةستكاريي ئةم بابةتة بكةم و وةكو خؤي هيَشتمةوة.(بطةرِيَرةوة بؤ سةرةوة)