Download Kurdish Fonts : Ali-Web - Ali-K-Alwand - Ali-K-Sahifa -Unikurd

HOME

       

101 كيلؤبايت

PDF

نوسخةي

       
 

زنجيرةي موسلًَمان بوون
ئيظؤن ريدلي

“ئيسلام ئاينيَكي حةق بوو لة بةر ئةوة شويَني كةوتم”
ئامادةكردن: باوكي محمد
20 محرم 1426 كؤضي- 01. 03. 2005

كاتيَكك ”سؤفياي” كضة لاوي بةريتاني كة بيست و حةوت سالَ لة طةلَ خيَزانةكةيدا بوو ، لة سالَي 2000 دا هاتة ناو ئيسلامةوةو برِياري ئةوةي دا كة لةضكة بكاتة سةري و جلوبةرطي ئيسلامي بثؤشيَت، دايكي ووتي :”بيَ طومان كضةكةم توشي عةمةلياتي”شؤريني دةماغ”بووة بؤية طةشتؤتة ئةوةي ئةو برِيارة بدات، ئيتر هةوالَةكة طةشتة طؤظارو رِؤذنامةكانيش وةكو رِؤذنامةي ”ئؤبزيَرظةر” كة بة شيَوةيةكةي تةواو كةوتة باسكرني تةنانةت ضؤنيةتي نان خواردني و هةلَس و كةوتي مالَةوةي كةوتة بةر تيشكي رِؤذنامةكاني ئةو كاتة رِؤذنامةكاني بةريتايناوايان رِاطةياند بة خويَنةران كة ئةم كضة لاوة لة ئةنجامي شؤريني ميَشكي لة لايةن ضةند كةسيَكةوة ئةو برِيارةي داوة.

ئايا نزيكاني ”ئيظؤن رِيدلي”ش هةمان هةلًَويَستيان بوو كاتيَك كة زانيان هاورِيَ رِؤذنامةوانةكةيان باوةرِي بة ئيسلام هيَناو موسلَمان بوو ؟ وة ئايا توشي هةمان شؤريني ميَشك بوو وةك لة ثيَشدا”سوفيا”توشي بووبوو؟!! يان كارةكة بة نيسبةت ئةمةوة جياوازبوو؟!! ضؤن طةشتي موسلَمان بووني دةست ثيَ كرد؟!

“يةكةم شتيَك كةرِاي كيَشام بةرةو ئيسلام ئةوةية كة ثةيوةندي نيَوان خواو مرؤظ لة ئيسلامدا بة شيَوةيةكي رِاستةوخؤيةو هيض ثيَويستيةكي بة واستة نية وةكو لة مةسيحيةت و يةهوديةتا هةية، كة ثةيوةندي لة طةلَ خوادا تةنها ئةبيَت لة رِيَي قةشةو كةنيسةوة بيَت و دةستيان طرتووة بة سةر هةموو كاروباري ئايني تاك و خيَزانةكاندا.

ئةمة ئةوة بوو كة ”ئيظؤن رِيدلي” بؤ هةردو طؤظاري ( تايمز ) و ( نيوزويك ) بةريتاني ووتي دةربارةي ضؤنيةتي موسلَمان بووني.

ضيرؤكي موسلَمان بووني رِيدلي لةو كاتةوة دةست ثيَ ئةكات كة تالَيبان لة ئةفغانستان هيَشتا مابوون ئةم وةكو رِؤذنامةوانيَك لةويَ كاري ئةكرد تاكو رِوداوةكاني شةرِ بطةيةنيَت بةو رِؤذنامةيةي كة كاري تيَا ئةكات.

دواي ماوةيةك رِيدلي لة لايةن تالَيبانةوة طيراو كراية طرتوخانةوة، خوي دانة ئةنيَت بةوةداو ئةلَيَ : لة طةلَ ئةوةشدا كة ئةوان زؤر بة رِيَزو ئيحتراميَكي تايبةتيةوة مامةلَةيان لة طةلَ دةكردم بةلاَم من زؤر رِةق بووم لة طةلَياندا، ضونكة لة ئيسلام تةنها ئةوةند شارةزابووم كة ئاينيَكي ئيرهاب و ترساندن و دذي ئافرةتةو هيضي تر.. لةكاتي طرتنيدا ثاسةوانةكاني ئيستيفزاز ئةكرد بةوةي كة جل و بةرطةكاني ئةدا بة ثةتيَكدا كة جيَي سةرنجيان بيَت، وةكاتيَكيش داوايان ليَ ئةكرد كة ئةو كارة نةكات طويَرِايةلَي نةئةكردن و ئةيووت بؤ خؤتان لايبةرن ، وة زؤر جار قسةي رِةقي لة طةلَدا ئةكردن بةوةي كة بة شيَوةيةكي طالَتةو ثيَ كردنةوة ثيَي ئةووتن كة ئيَوة حةزتان لة خؤشورين و ثاك و خاويَني نية بؤية بةو شيَوةية لة طةلَ من هةلَس و كةوت ئةكةن، لة طةلَ ئةوةشدا كة ئةترسا لةوةي كة هيض بابةتيَك يان قسةيةك دةربارةي دين لة طةلَياندا بكاتةوة، ضونكة واي ئةزاني كة ئةمانة زؤر توندو تيذن و كةس ناتوانيَت قسةيان لة طةلَ بكات.

سةرةرِاي ئةوةي كةماوةي طرتنةكةي زؤر كةم بوو – دة رِؤذ – بةلاَم شيَوازي هةلَس و كةوتي ئةوان لة طةلَيدا بة تةواوي تيَرِوانيني بةرامبةر بة ئيسلام طؤرِي، بةوةي كة رِيَزيَكي زؤريان طرتووة، هةميشة بة خوشك بانطيان كردووة، لة طةلَ ئةوةشدا كة برِياري نةخواردني دابوو بةلاَم هةميشة لة ثيَش و لةثاشي خواردني ثيَيان ووتووة كة ئةبيَت دةستت بشؤريَت، نويَذكردنيان بة شيَوةيةكي سةرنج راكيَش لة سجنةكةدا، شتانيَكي زؤري تريش لة رِيَزو ثياوةتي و شةهامةت، كةوةك خؤي ئةلَيَت : ئةمانة هةموو بة تةواوي سةرنجيان رِاكيَشام، من طيرابووم لاي ئةوان بةلاَم زؤر بة رِيَزةو هةلَس و كةوتيان لة طةلَدا ئةكردم، ووردة ووردة ئيتر زياتر ثرسيارم بؤ دروست بوو، ضي واي كردووة كة ئةمانة بةم شيَوةية بن لة طةلَمدا ؟! بؤ ئةوةندة ثابةند بة ئاينةكةيانةوة، ئينجا ئةلَيَت : بةم شيَوةية مامةوة تاكو رِؤذيَك يةكيَك لة ثياواني تالَيبان خستية ثيَشم كة بيَمة ناو ئيسلامةوةو موسلَمان ببم، بيَ ئةوةي هيض جؤرة توندوتيذي و زؤرة مليَيةكم لة طةلَدا بةكار بهيَنن، منيش ثيَم ووت : من ئيَستة طيراووم و ديليم ناتوانم هيض برٍِياريَك بدةم، بةلاَم ثةيمانت ئةدةميَ كاتيَك كة بةربووم و ضومةوة وولاَتي خؤم بة ووردي بير لة ئيسلام بكةمةوة، ئيتر دواي ماوةيةكي كةم رِاستةوخؤ لة مةلا عومةرةوة برِياري ئازادكردني درا، ئةلًَيَت : يةكسةر دواي ئازادبوونم لة طةلَ هةنديَ لة مةسيحيةكاندا ضووم بؤ كةنيسة، سةيرم كرد كة مةيسحيةكانيش زؤردةمارطيرتربوون بؤ مةسيحيتةكةي خؤيان، جا بؤ يةكةم جار ئةوة بووة ثرسيار لام : بؤضي ئيَمة بةردةوام موسلَمانان لةكةدار ئةكةين لةكاتيَكا كة خؤشمان لةوان دةمارطير ترين ؟ بة بيَزاريةوة ئةم ثرسيارانة ئةهات بة ميَشكمدا..

جا كاتيَك طةرِايةوة بؤ لةندةن وةفادار بوو بؤ ئةو ثةيمانةي دابووي بةو كةسةي كة ثيَي ووت موسلَمان ببة، دةستي كرد بة ليَكؤلَينةوةو خؤيَندنةوة ئيسلام، هةر كتيَبيَكي دةربارةي ئيسلام ببينياية بة ووردي ئةيخؤيَندةوة، سةرةتا لة خؤيَندنةوةي قورئانةوة دةستي ثيَ كرد، ئةلَيَت : كة دةستم كرد بة خويَندنةوةي قورئان، ئةوةندة كاريطةر بوو لة سةر دةروونم، هةض ثةرِةيةكم بخويَندايةتةوة رِاي ئةكيَشام بؤ خويَندنةوةي ثةرِةيةكي تريش و كاريطةري تةواوي دروست ئةكرد لةسةرم، دواي ئةوة لة طةلَ هةنديَك لة زاناو شارةزاياني موسلَمان دانيشتم و كةوتمة ثرسياركردن لةو شتانةي كة لام رِوون نةبوون يان تيَكةلاَو بوبوون لام، دواي ئةوة لة رِيَطةي ثيَطةكاني ئينتةرنيَتةوة زؤريَك لة خؤشكان و براياني موسلَمانم ناسي و ووردة ووردة شارةزاتر ئةبووم، وة ئةوةي سةرنجي راكيَشام ئةوةبوو كة هةموو ئةوانةي ثيَيان ئةطةيشتم ئةوةيان دووبارة ئةكردةوة كة تاكو بة تةواوي دلَنيا نةبم و تيَ نةطةم لة ئيسلام برِياري موسلَمان بوونم نةدةم، بيَ ئةوةي هيض ثالَةثةستؤيةكم ليَ بكةن يان بة ثارةي يان هةر شتيَكي تر هةلَمنيَن و توشي ئيغرام بكةن، لة كاتيَكا لة خزمةكان و ناسراوةكانم بةردةوام خةريك بوون لة طةلَم كة واز لة ديراسةكردن و خويَندنةوةي ئيسلام بيَنم و زؤريان ليَ ئةكردم تاكو نةبم بة موسلَمان.

بةلاَم بة هيض شيَوةيةك ئةم طؤيَي نةدا بةوانةي كة تاكة مةبةستيان ئةوةبوو كة ئةم لة ئيسلام دوربخةنةوة، لة بةر ئةوة بةردةوام بوو لة سةر خؤيَندنةوةو شارةزابووني زياتر لة ئيسلام هةتا بة تةواوي دلَي رِؤشن بؤيةوة بؤ وةرطرتني رِاستي، وة تيَ طةشت لةوةي كة زؤربةي هؤكاري ئةوةي كة ئيسلام توشي رِةخنةو توانج ئةبيَت لة لايةن ئةوانةوة ئةطةرِيَتةوة بؤ تيَ نةطةشتنيان لة ئيسلام و نةخويَندنةوةيان بؤي، ئةلَيَت : كاتيَك كة بةو شيَوةية شارةزا بووم و زانيم كة ديني ئيسلام باشترين و ضاكترين ئاينة، وة تيَ طةيشتم كة ضي رِيَزو ثلةو ثايةيةك لة ئيسلامدا دراوة بة ئافرةت، برِيارم دا كة ئيتر ضيتر خؤم لة دلَةرِاوكيَ و بيَ برِياريدا نةهيَلَمةوةو بة دلَنيايي و قةناعةتيَكي تةواوو بيَ هيض تةوذم و زؤرليَكردنيَك برِياري موسلَمان بووني خؤمم دا، ئيتر دواي ئةوة برِياري دا كة واز لة هةرضي ئةو خوو كارانة بيَنيَت كة لةوةو ثيَش كردويةتي وةك خواردنةوةي عةرةق و خواردني طؤشتي بةرازو شتي تريش، وة دةلَيَ : دواي ماوةيةك لة واز هيَنان بؤم دةركةوت كة ئةوانة تةنها خويةكن و زؤر بة ئاساني مرؤظي خاوةن باوةرِ دةتوانيَت وازيان ليَ بيَنيَت.

بةلاَم با بزانين دةرةنجامي كاردانةوةي ئةم هةلَويَستةي رِيدلي ضي بوو !!

هةنديَك وتيان: توشي شؤرينةوةي دةماغ بووة.. هةنديَكي تر ووتيان هةنديَ توشي نةخؤشي بووة، لة وةلاَمدا ووتي : بةلَيَ من توشي نةخؤشي بووم، بةلاَم من توشي نةخؤشي طةرِان بة دواي رِاستيدا بووم و خولياي حةق بووم تا لة ئيسلامدا دؤزيمةوة، ئيَستة بؤم رِوون بؤتةوة كة ضةندة ذن لاي ئيسلام نرخي هةية، من قسةي رِةق و ناخؤشم ئةووت بةوانةي كة طرتبويانم بةلاَم ئةوان بة خوشك بانطيان ئةكردم، ئةوةندةيان رِيَز ليَ طرتم كة بؤوة هؤي ئةوةي برِيار بدةم كة ديراسةي ئيسلام بكةم، ئيستة ئةزانم كة ئايني ئيسلام يةكساني خستؤتة نيَوان ذن و ثياو لة بةندايةتي و بةرثرسياري و مافي خاوةنداريَتي و مافي تةلاَقدانيش لة هةنديَ كاتدا.. ئةمانةو زؤر شتي تريش كة ذني موسلَمان وةريطرتووةو بؤتة خاوةني ثيَش هةزارو ضوارسةدسالَ كاتيَك كة ذن هةر شتيَك نةبوو باس بكريَت، وة دةلَيَ : من دلَنيايي تةواوم هةية كة رِؤذئاوا زؤريَك لةو مافانةي داويةتي بة ئافرةت لة ئيسلامي وةرطرتبيَت..

لةوانة طرنطتر ئةوةية كة باوةرِي واية تةنها قورئاني ثيرؤز لة ناو هةموو كتيَبة ئاسمانيةكاندا طورِين و شيَواندني بة سةردا نةهاتووةو ثاريَزراوة.. وة طونجاوة لة طةلَ هةموو ثيَويستيةكاني سةردةمداو بةردةوام رِاستيةكاني قورئان زياتر رِوون ئةبنةوة لةم سةدةيةدا.

وة كاتيَك ثرسياري ليَ كرا كة هؤي ئةوة ضيةو بؤضي بةو شيَوةية دلَرةق و هةلَةشة بوو لة طةلَ ئةوانةي كة طرتبوويان و زيندانيان كردبوو، وة ئايا ضي ئةكةيت ئةطةر هةمان شت ليَت دوبارة بيَتةوة، وتي:

“خؤزطاية ئةوةي كة ئيَستة ئةيزانم ئةو كاتةش بمزانياية”بة رِاستي من وا طومانم ئةبرد كة ئةوانة بة شيَوةيةكي ناشيرين هةلَس و كةوتم لة طةلَ ئةكةن، لة بةر ئةوة بيرم كردةوة لةوةي كة ئةبيَت دلَرِةق و تورِة بم لة طةلَيان، تاكو لة خؤميان دور بخةمةوة، بةلاَم كاتيَك كة ثرسيارم ليَ كردن لةوةي كة هؤي ضي بوو ثةيكةرةكةي بوذا تان لة ناوبرد، وةلاَميان دايةوة بةوةي كة جيهان ضةندةها سالَة هةموو كيَشةو ئازارةكاني ئةواني لة بيركردووةو طؤيَي ليَ خةواندووةو بة هيض شيَوةيةك باسيان ناكات، بةلاَم كاتيَك كة ثةيكةريَكي لة بةرد دروست كراوة ئةشكيَنريَت، ئيتر هةموو هاواريان ليَ بةرز ئةبيَتةوة، كةواتة دارووبةرد لاي ئةوان بة نرخترة وةك لة خةلَكي ئةم وولاَتة، بة رِاستي جيهان هةموو طرنطيان لة داروبةرد زياتر دا وةك مرؤظ.

لة كؤتاييدا ريدلي ئةلَيَت:

لة بةر ئةوة برِيارم داوة ذيانم هةمووي تةرخان بكةم بؤ تيَطةيشتن لة ئيسلام و بانطةشةي خةلَكي تر بؤ ئيسلام، ضونكة تاكة ئاينيَكة كة لة طةلَ طيان و فيترةي مرؤظدا ئةطونجيَت ، ئيسلام ئايني حةق و رِاستية لة بةر ئةوة شويَني كةوتم و بوومة موسلَمان.